του Νίκου Γουργιώτη,
Κωνσταντινούπολη… Μια απίστευτη πόλη. Η Πόλη των ονείρων μας. Αντικείμενο ανθρώπινων πόθων, πόλη που τη στόλισαν και την εξωράισαν σα βασίλισσα οι άρχοντες της στο πέρασμα των αιώνων.
>> Διαβάστε Ακόμα: Μάθετε πως μπορείτε να διεκδικήσετε την περιουσία σας στην Kωνσταντινουπόλη
Σήμερα, στο έτος 2007, ακόμα υπέροχη, λαμπερή, μα ταυτόχρονα άθλια! Από τη μια μεριά η μαγεία της και η αρχοντιά της και από την άλλη η απίστευτη φτώχεια της και αγριότητά της.
Μαγική, ως αποτέλεσμα ποικίλων πολιτισμικών επιρροών. Εντυπωσιακά μεγάλη η θρησκευτική αίγλη που τις έδωσαν οι άρχοντές της. Επιβλητικοί, τεράστιοι ναοί, διακοσμημένοι μοναδικά, λες και κάποιοι προσπαθούσαν στη γη να συναγωνιστούν το μεγαλείο του παραδείσου των οραμάτων τους. Σε πιάνει δέος μπροστά στην τόση εγκόσμια μεγαλοπρέπεια. Ανάκτορα και παλάτια φορτωμένα με χρυσάφι.
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς! Αξεπέραστη η ομορφιά της δισχιλιόχρονης Αγια Σοφιάς, του θαύματος της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, που δεσπόζει με τους τέσσερις μιναρέδες δίπλα στον Ιππόδρομο. Κοντά στην πύλη του Ανδριανού η ιστορική εκκλησία της Χώρας με τα μοναδικά της στον κόσμο ψηφιδωτά. Οι εκκλησίες της Παναγίας της Παμμακάριστου, της Αγίας Ειρήνης, της Αγίας Τριάδας και η Μονή της Παναγίας των Βλαχερνών, όπου για πρώτη φορά ακούστηκε ο Ακάθιστος Ύμνος. Η εκκλησία των Αγίων Σέργιου και Βάκχου. Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Ζωοδόχου Πηγής του Μπαλουκλή με τους Πατριαρχικούς της τάφους και το Γηροκομείο της. Το αρχαιολογικό μουσείο, το μουσείο της αρχαίας Ανατολίας, το μουσείο κεραμικών, το Τοπ Καπί, το τέμενος του Σουλεϊμάν, το Μπλε Τζαμί με τους έξι μιναρέδες του. Το ανάκτορο του Ντολμά μπαχτσέ αποκορύφωμα της τουρκομπαρόκ κουλτούρας και το γεμάτο χλιδή Τσιραγάν παλάτι. Η κρήνη των Καθαρμών, η υπόγεια Βασιλική Δεξαμενή, τα Θεοδοσιανά τείχη, το Επταπύργιο, το Παλάτι του Πορφυρογέννητου, ο Πύργος του Γαλατά.
Μοναδική εμπειρία η περιήγηση στις ξακουστές σκεπαστές αγορές, στην Καπαλί τσαρσί με τα 4400 μικροκαταστήματα, αλλά και στην αιγυπτιακή όπου σε συνεπαίρνει η ευωδιά των μπαχαρικών. Μπαχαρικά που χρησιμοποιούνται στην εξαίσια Πολίτικη κουζίνα. Ιμάμ μπαϊλντί, σις κεμπάπ, ντολμαδάκια γιαλατζί, λαχματζούν οι σπεσιαλιτέ, ενώ η ζαχαροπλαστική έχει αναχθεί σε επιστήμη με τα σιροπιαστά και τα γλυκά που έχουν ως βάση το γάλα. Φημισμένα στα πέρατα του κόσμου οι μπακλαβάδες και το καταϊφι, το ταβούκ – γκιογσού, το καζάν ντιμπί, το μουχαλέμπι και ο ασουρές. Διάσημα, στην άλλοτε γεμάτη από ελληνικά μαγαζιά μεγάλη οδό του Πέρα, τα εστιατόρια της Λωξάνδρας ή του Χατζηαμπντουλάχ και τα ζαχαροπλαστεία Χατζημπεκίρ, Ιντσί και Σαράι.
Και κάπου εκεί, ανάμεσα σ’ όλα αυτά, το ξακουστό Φανάρι, ερειπωμένη συνοικία – φάντασμα σήμερα, με το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, τη Μεγάλη του Γένους Σχολή και τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου. Η εσταυρωμένη, καρτερική και φωτοβόλος μητέρα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας με την μαρτυρική της πορεία στο χρόνο παράλληλη με την πορεία του Γένους μας. Η ζωντανή επιβίωση της Ρωμιοσύνης. Ο φάρος της Ορθοδοξίας, του πολιτισμού μας και των παραδόσεών μας. Τα παλιά αρχοντικά των Ελλήνων ερειπωμένα και αφημένα στο χρόνο, ακριβώς όπως και στα Πριγκηπόννησα. Στην Πρώτη, στην Αντιγόνη, στη Χάλκη με την κλειστή της Θεολογική Σχολή, και στην Πρίγκιπο με το μοναστήρι του Αϊ Γιώργη του Κουδουνά.
Η άλλη πλευρά, όμως, της Κωνσταντινούπολης; Εξαθλίωση.
Η φτώχεια ολοφάνερη σε κάθε σου βήμα. Χιλιάδες μικροπωλητές κάθε λεπτό της ώρας σε προσεγγίζουν για να σου πουλήσουν ότι μπορείς να φανταστείς. Από ένα κουλούρι ως ένα δερμάτινο. Εκατοντάδες άνθρωποι στις 4 μεγάλες γέφυρες του Κεράτιου Κόλπου στοιβαγμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο προσπαθούν με τα καλάμια τους να ψαρέψουν για να θρέψουν τις οικογένειές τους. Φτώχεια παροιμιώδης. Το παράδειγμα χαρακτηριστικό: Επιστρέφοντας βράδυ από το Πατριαρχείο στο ξενοδοχείο μας, που βρισκόταν στην πλατεία Ταξίμ, βλέπουμε να καίγεται μια πολυκατοικία. Δεκάδες πυροσβέστες και πάρα πολλά πυροσβεστικά οχήματα δίνουν τεράστια μάχη να κατασβήσουν την πυρκαγιά. Εμείς κολλημένοι στα τζάμια του πούλμαν κοιτάμε την καταστροφή. Μαζί μας και ένας συμπατριώτης μας, αστυνομικός της ασφάλειας του Ελληνικού Προξενείου, μάλλον απαθής προς το συμβάν. «Δυστυχώς, την έχω συνηθίσει αυτήν την εικόνα» μας λέει. «Βρίσκομαι εδώ 14 μήνες και είναι κάτι που το βλέπω τουλάχιστον τρεις φορές τη βδομάδα! Η φτώχεια των ανθρώπων είναι τόσο μεγάλη που για να ζεσταθούν καίνε κάρβουνα! Για τη θέρμανσή τους χρησιμοποιούν ακόμη μαγκάλια» μας εξηγεί και μας αφήνει άφωνους.
Όσο για την αγριότητα, όλοι μας τη γνωρίζουμε λίγο πολύ από τις κατά καιρούς ανταποκρίσεις των Ελληνικών ΜΜΕ. Οι Κούρδοι και οι εθνικιστικές ισλαμικές οργανώσεις αποτελούν ένα μεγάλο βραχνά για την Τουρκική Πολιτεία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι για να περάσεις στα μουσεία τους ή στα μεγάλα τους ξενοδοχεία περνάς από προσωπικό ηλεκτρονικό έλεγχο! Και για του λόγου το αληθές…Απόγευμα Κυριακής. Κινούμαστε στην πλατεία Ταξίμ. Χιλιάδες λαού και απίστευτη κίνηση που δίκαια την κατατάσσουν σε μια από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές του κόσμου. Ξαφνικά, εκεί που όλα φαίνονται να κυλούν ομαλά, εμφανίζονται δεκάδες άνδρες της αστυνομίας, μας παραμερούν, αποκλείουν με κορδέλες ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της περιοχής και ένας αστυνομικός με στολή… διαστημάνθρωπου βγαίνει από ένα βαν, περπατώντας με δυσκολία πηγαίνει προς έναν κάδο απορριμμάτων που βρίσκεται σχεδόν μπροστά από το πολυτελές ξενοδοχείο Ετάπ Μαρμαρά, παίρνει από ‘κει κάτι σαν κουτί, το μεταφέρει με ιδιαίτερα προσεκτικές κινήσεις προς το κέντρο του δρόμου, το αφήνει κάτω, για λίγη ώρα φαίνεται σα να το περιεργάζεται και σε λίγα λεπτά ακολουθεί μια έκρηξη. Επρόκειτο φυσικά για βόμβα και για μια επιτυχής απενεργοποίησή της.
Αυτήν, εν ολίγοις, είναι η Κωνσταντινούπολη. Η Ινσταμπούλ για τους Τούρκους, λέξη ακόμη κι αυτή ελληνική (εις την Πόλη). Η πόλη των 17 εκατομμυρίων ανθρώπων που αυξάνεται κατά 400.000 ετησίως! Απλωμένη σε μια τεράστια έκταση, σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολής, η μόνη πόλη της γης που πατάει πάνω σε δύο ηπείρους, την Ευρώπη και την Ασία. Μια επίσκεψη δεν είναι αρκετή για να την εξερευνήσεις, πόσο μάλλον για να τη χορτάσεις. Τα σοκάκια της…τα μαγαζιά της…ο κόσμος της…Φιλόξενος λαός (ή τουλάχιστον έτσι δείχνει) και ίσως παρεξηγημένος. Ο καθένας τους είναι όπως εμείς. Υπάρχουν οι γλυκείς και εξυπηρετικοί άνθρωποι που χαίρονται να συνομιλούν μαζί σου. Υπάρχουν, όμως, και οι καχύποπτοι, εκείνοι που μισούν τους Έλληνες, όπως και πολλοί από μας που μισούμε τους Τούρκους…
Η Πόλη, λοιπόν. Η Βασιλεύουσα… Η σειρήνα. Το αντικείμενο φλογερής λατρείας και συνάμα οργής. Πηγαίνοντας στην Κωνσταντινούπολη νιώθει κανείς σα να ξαναγυρνάει στην πατρίδα του, στον τόπο του. Δική μας ήταν και… δική μας θα είναι πάντοτε η Πόλη, αφού ο πολιτισμός μας βρίσκεται σε κάθε γωνιά της. Ας μας διώξανε τόσες φορές από ‘κει. Δε θα ξεχάσω ποτέ τον ηλικιωμένο Τούρκο που με σταμάτησε στο δρόμο ακούγοντάς με να μιλώ ελληνικά. «Έλληνας είσαι;» με ρώτησε χρησιμοποιώντας σχετικά καλά τη γλώσσα μας. «Έλληνας» του απάντησα. «Ο καλύτερος μου φίλος κάποτε ήταν ένας ρωμιός, τον λέγανε Μανώλη» μου είπε και συνέχισε «Ήμασταν νέοι. Ήτανε ράφτης…. Έφυγε όμως μέσα σε μια νύκτα μαζί με την οικογένειά του το 1964. Δεν τον ξανάδα από τότε. Κρίμα. Ήμασταν πολύ φίλοι»…
Ευχαριστούμε θερμά τον αναγνώστη μας Νίκο Γουργιώτη που μας έστειλε το άρθρο του. Όσοι από εσάς επιθυμείτε να δημοσιεύσουμε το άρθρο σας παρακαλούμε στείλτε το στο info.constantinoupoli@gmail.com
